Γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτό ότι η Τουρκία επιχειρεί να επηρεάσει χώρες που έχουν θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα και την Κύπρο ώστε να επιβάλει τη δική της άποψη περί του Δικαίου της Θάλασσας στην Ανατολική Μεσόγειο και να απομονώσει διπλωματικά τον Ελληνισμό.
Μάλιστα, αρχίζει να διαφαίνεται ότι στόχος των κινήσεων αυτών είναι, σε μία πρωτοφανή διαστροφή της πραγματικότητας και κάθε έννοιας Διεθνούς Δικαίου, να εμφανίσει την Ελλάδα ως “ταραξία” της περιοχής, που δήθεν επικαλείται μία συνθήκη, αυτή του Montego Bay, που, όμως, “δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου, αντίθετα, θα πρέπει να βρεθούν συλλογικές λύσεις από όλα τα κράτη της περιοχής για τα θέματα των θαλασσίων ζωνών και όχι με εφαρμογή των διεθνών κανόνων της συνθήκης του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά ad hoc με βάση τις αρχές της αναλογικότητας και της ευθυδικίας”. Σε αντίστοιχο πνεύμα, δυστυχώς, βλέπουμε να κινούνται συχνά και κάποια – τουλάχιστον περίεργα – δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο…
Η στρατηγική αυτή, που άρχισε να ξεδιπλώνεται ήδη από τις αρχές του 2010, όταν η Άγκυρα υποδαύλισε υπογείως την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αλβανίας, που ακύρωνε την συμφωνία του 2009 για την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων με την Ελλάδα. Καθώς η συμφωνία διασφάλιζε πλήρη δικαιώματα υφαλοκρηπίδας στις νησίδες και βραχονησίδες βορείως της Κέρκυρας, όπως προβλέπει σαφώς η συνθήκη του Montego Bay(1982) για το Δίκαιο της Θάλασσας, η Τουρκία έσπευσε να προλάβει τη δημιουργία ενός προηγουμένου που θα ανέτρεπε τη δική της, αυθαίρετη ερμηνεία για τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο. (Ωστόσο, oι τελευταίες στις συνομιλίες Αθηνών-Τιράνων για το θέμα φαίνεται να αποκαθιστούν την συμφωνία του 2009, έστω σε νέα μορφή).
Μετά την έκρηξη της λεγόμενης “Αραβικής Άνοιξης”, η στρατηγική αυτή μπήκε σε νέα, δυναμικότερη φάση, καθώς υπήρξε και σχετική προώθηση από πλευράς Ουάσιγκτων – το Στέητ Ντηπάρτμεντ θεωρεί ότι η Τουρκία θα μπορούσε να παίξει το ρόλο “περιφερειακού ηγεμονικού σταθεροποιητή” και ενδιαμέσου ανάμεσα στα νεοπαγή καθεστώτα και τις ΗΠΑ. Αυτό ενθάρρυνε την κυβέρνηση Ερντογάν να συνεχίσει τις υπόγειες κινήσεις της ενάντια στην Ελλάδα και την Κύπρο σχετικά με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Ήδη τον περασμένο Δεκέμβριο, κατά την επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ στη Λιβύη, στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν ο κ. Αβραμόπουλος και ο κ. Μοχάμεντ Ελ Χαμέντ Αμπντελαζίζ, ο Λίβυος υπουργός Διεθνούς Συνεργασίας, ο τελευταίος δήλωσε ότι το ζήτημα της ΑΟΖ “δεν είναι διμερές”, αλλά είναι ανάγκη “να αντιμετωπιστεί συλλογικά” και ότι για την επίλυσή του θα πρέπει να υπάρξουν συνομιλίες όλων των χωρών που έχουν θαλάσσια σύνορα – υιοθετώντας πλήρως την τουρκική οπτική στο θέμα.
Ακολούθησαν σποραδικές κινήσεις και δηλώσεις από πλευράς Αιγύπτου, αναφορικά με την συμφωνία του 2003 για χάραξη ΑΟΖ με την Κύπρο. Αρχικά, η Νομοθετική Επιτροπή της αιγυπτιακής Άνω Βουλής ενέκρινε νομοσχέδιο που κατέθεσε βουλευτής για νέα οριοθέτηση της αιγυπτιο-κυπριακής ΑΟΖ, όπου, μάλιστα η Τουρκία “θα πρέπει να Τουρκία να παρίσταται ως τρίτο μέρος”. Ο ίδιος βουλευτής φέρεται να δήλωσε ότι η συμφωνία για την ΑΟΖ που υπέγραψαν το 2010 Κύπρος και Ισραήλ με το νέο νομοσχέδιο ακυρώνεται από την Αίγυπτο με το δικαιολογητικό ότι “με βάση τις διεθνείς συμφωνίες, η χώρα είχε το δικαίωμα να παραστεί στην υπογραφή της συμφωνίας”! Η λογική αυτή καταστρατηγεί τη βασική αρχή του Διεθνούς Δικαίου res inter alios act (“τα τρίτα κράτη δεν υπέχουν υποχρεώσεις ούτε δικαιώματα από διεθνή συνθήκη, στην οποία δεν είναι συμβαλλόμενα εκτός αν προβλεπονται δικαιώματα και υποχρεώσεις από αυτήν και τα εν λόγω κράτη εκφράσουν τη συναίνεση τους”). Ωστόσο, κατέστη φανερό ότι ο τουρκικός δάκτυλος εργάζεται αθόρυβα, συστηματικά και άοκνα …
Πιο πρόσφατο κρούσμα ήταν οι δηλώσεις που έκανε, στις αρχές Απριλίου, ο Υπουργός Επενδύσεων της Αιγύπτου, Οσάμα Σάλεχ, στη διάρκεια του Αραβο-τουρκικού Οικονομικού Φόρουμ, στην Κωνσταντινούπολη, πως «οι Ελληνοκύπριοι μπήκαν στην υφαλοκρηπίδα της Αιγύπτου, γεγονός που αποτελεί ζήτημα διεθνούς δικαίου και συμφωνιών». Μένει να δούμε αν το επόμενο “χτύπημα” της τουρκικής διπλωματίας μέσω τρίτου θα δοθεί επί τη ευκαιρία του αδειοδοτικού γύρου που προανήγγειλε η λιβυκή κυβέρνηση ότι θα διεξαχθεί ως το τέλος του έτους. Αν ο γύρος αφορά και θαλάσσια οικόπεδα, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στους χάρτες που θα παρουσιάσει στα τέλη του έτους η κυβέρνηση της Λιβύης, καθώς είναι γνωστές ήδη από την εποχή Καντάφι οι έξω από τη λογική του Διεθνούς Δικαίου απόψεις της Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες της. Αν, μάλιστα, λάβουμε, υπ’ όψιν μας και τις παραπάνω δηλώσεις που έκανε ο Λίβυος υπουργός Διεθνούς Συνεργασίας ενώπιον του κ. Αβραμόπουλου, δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει μία παρέμβαση της Τουρκίας στο ζήτημα, ίσως μέσω κάποιας διπλωματικής περιφερειακής πρωτοβουλίας που στόχο θα έχει να απομονώσει την ελλαδική πλευρά και να την φέρει αντιμέτωπη στο θέμα των θαλάσσιων ζωνών με όλες τις χώρες της Β. Αφρικής. (Οι πιέσεις για την Κύπρο φοβούμαστε πως θα εκδηλωθούν πολύ πιο σύντομα, με την προσπάθεια εκβιαστικής επιβολής του Σχεδίου Ανάν με μοχλό πίεσης το Μνημόνιο και “δέλεαρ” την αξιοποίηση του φυσικού αερίου – κι εκεί θα παίξουν σημαντικό ρόλο και η στάση του Ισραήλ, αλλά και οι σχέσεις της Κύπρου με την Αίγυπτο).
Στο πλαίσιο αυτό, είναι σαφώς εύλογη η προσπάθεια που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση για την απόκτηση διπλωματικών ερεισμάτων στην ΕΕ, μέσω, κυρίως, της έννοιας της “Ευρωπαϊκής ΑΟΖ” και της συμπόρευσης, στο θέμα αυτό με την Μάλτα. Όπως, όμως πολύ σωστά, έχει τονίσει και ο Έλληνας πρωθυπουργός, η χάραξη της ΑΟΖ αποτελεί εθνική αρμοδιότητα και δεν μπορούμε να περιμένουμε από κανέναν την πλήρη εφαρμογή και υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων που απορρέουν για την Ελλάδα από το Δίκαιο της Θάλασσας. Η χάραξη και οριοθέτηση της ΑΟΖ με τα γειτονικά μας κράτη στο πλήρες εύρος που η χώρα μας δικαιούται αποτελεί πρωταρχικά καθήκον διπλωματικών κινήσεων και συμμαχιών της δικής μας χώρας, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες άμυνας και ασφάλειας που διαθέτουμε. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει η Ελλάδα να διασφαλίσει σαφή και ξεκάθαρα ερείσματα από τις ΗΠΑ, αλλά και από το Ισραήλ, ιδίως μετά τη “συγγνώμη” Νετανυάχου προς τον Ερντογάν. Πρέπει, όμως, να στραφεί και προς τις χώρες της Βόρειας Αφρικής με τις οποίες έχουμε θαλάσσια σύνορα, με ενεργητική και ουσιαστική διπλωματία, με στόχο να “ξηλώσει” το πλέγμα συμμαχιών που έχει αρχίσει να δομεί η Άγκυρα σχετικά με την ερμηνεία του Δικαίου της Θάλασσας- αλλιώς κινδυνεύουμε, ενώ είμαστε διασφαλισμένοι από το Διεθνές Δίκαιο, να εμφανιστούμε, “ταραξίες της Ανατολικής Μεσογείου”!
energia.gr